Ağır okul çantalarını taşımak ya da çantayı hep aynı omuzda taşımak skolyoz yapmaz. Ancak çocuklar da bel yıpranmasını ve ağrısını engellemek için vücut ağırlığının %5'inden fazla ağırlık taşımaması önerilir.

Sert yatakta ya da yerde yatmanın fıtık ve ağrı tedavisinde kanıtlanmış hiçbir etkinliği yoktur.

Bu iki yöntem ile aynı hastalığın iki farklı bulgusu ölçülür.

Röntgenlerde eğriliğin yana yatma derecesi ölçülür. Skolyometre ise omurların kendi etrafında dönme miktarını ölçer.

El ile ölçümlerde 5 dereceye, bilgisayarlı ölçümlerde ise 3 dereceye kadar ölçüm farklılıkları olabilir.

Kalsiyum eksikliği skolyoz yapmaz.

Kötü duruş skolyoz yapmaz.

Adölesanlarda skolyoz genellikle ağrı kaynağı değildir, ama lomber (bel) bölgede yerleşen şiddetli skolyozlarda bel ağrısı görülebilir. Erişkin skolyozlarında ise sırt ve bel ağrısı olabilir.

Korseler omurgayı dümdüz yapmaz.

SpineCore adlı korse ile ilgili tecrübeler diğer rijid korseler (Milwakuee, Boston) kadar çok değildir. SpineCore adlı korsenin kullanımının diğer korselere göre daha kolay olması gibi bir avantajı olabilir. Ancak skolyozun kesin çözümü olduğunu gösteren veya diğer korselere göre skolyozu daha başarılı düzelttiğini ortaya koyan birinci dereceden kanıta dayalı hiçbir bilimsel veri veya çalışma yoktur.

Skolyoz ve diğer çoğu omurga ameliyatında füzyon işlemi yapılırsa nihai sonuç kemik iyileşmesidir. Sigara içmek kemik iyileşmesini kötü etkiler. Dolayısıyla omurga da füzyon, yani kemik iyileşmesi gereken herhangi bir ameliyat olacak kişilerin kesinlikle sigara içmeyi bırakmaları tavsiye edilir.

Kullanılan implantlar (enstrümantasyon) titanyum veya kobalt-krom gibi maddelerden yapılırlar. Bu malzemeler vücut ile uyumludur, paslanmazlar ve vücut tarafından atılmazlar.

Omurgada kullanılan implantlar genel olarak havaalanlarındaki metal detektörlerini öttürmezler. Ancak uzun seviye ameliyat yapılmış ve çok fazla sayıda implantı olan kişiler, alarm seviyesi çok hassas ayarlanmış cihazlarda sinyal verebilirler. Bu durumu izah edecek bir rapor veya kartı doktorunuzdan temin ediniz.

Gebelik skolyozun artışına neden olmaz.

Skolyoz ameliyatları doğum yapmayı etkilemez.

Skolyoz oluşumunda genetik faktörlerin etkili olabileceği düşünülmektedir. Ancak skolyozun kesin bir genetik geçiş şekli gösterilememiştir. Ayrıca genetik yatkınlık olsa dahi, skolyozun gelişiminde sadece genetik faktörlerin etkili olmadığı düşünülmektedir. Ancak ailenizde skolyoz hikayesi var ise, çocuklarınızın özellikle hızlı büyüme döneminde sırtını gözlemenizde fayda vardır.

Günümüzde omurga deformitelerini engellemenin hiç bir yolu bilinmemektedir.

Skolyoz en sık 10 ile 16 yaş arasında görülür. Kız çocuklarda erkeklere oranla 8-10 kat daha fazla görülür.

Skolyozun görülme sıklığı %1 ile 3 arasındadır. Bu oran değişik ülkelerde ve etnik toplumlarda ilginç bir şekilde benzer çıkmıştır. Son yıllarda skolyoz görülme sıklığı artmamıştır. Ancak ailelerde skolyoz farkındalığı artmıştır ve toplum bu konuda daha bilinçli hale gelmiştir. Bu nedenle ailelerin sıkı gözlemiyle daha önce fark edilmeyen küçük dereceli skolyozlar daha çok fark edilmektedir. Bu da skolyozlu hasta sayısında göreceli olarak bir artış var gibi yansımaktadır.

Her birinin kendine göre zorlukları olmak ile beraber en zoru küçük yaşlarda görülen skolyozun tedavisidir. Özellikle 3-10 yaş arası çocukların skolyozu hemen daima ilerlediği için, tedavisinde çoğu zaman cerrahi yöntemler gerekli olabilir.

Çocukluk ve ergenlik döneminde skolyozu olmayan birisinde ileri yaşlarda skolyoz iki türlü olabilir. Birincisi ergenlik çağında fark edilmeyen skolyozun erişkin yaşlarda artarak fark edilir hale gelmesidir. Bu skolyoz tipine erişkin (adult) idiyopatik skolyoz­ denir.

Diğeri ise özellikle 50’li yaşlardan sonra görülen omurganın yaşlanma ile yıpranması ve omurganın bütünlüğünü sağlayan yapıların bütünlüğünün bozulması ile ortaya çıkan yeni gelişen (de novo veya dejeneratif) skolyozdur. Dejeneratif skolyoz genellikle bel bölgesinde görülür ve beraberinde omurilik ve sinirlerin sıkışması da mevcuttur.

En sık gördüğümüz Skolyoz tipi olan ergenlik çağı skolyozunun nedeni bilinmediği için nasıl önleneceği de bilinmemektedir. Bu nedenle skolyoz oluşumundan korunmanın kesin bir yolu yoktur.

Anne babaların Skolyoz için yapabilecekleri tek şey skolyozun teşhisinde geç kalınmamasıdır. Bu nedenle özellikle ergenlik çağı öncesi kız çocuklarının sırtları anneler tarafından sık aralıklarla dikkatli bir şekilde gözlenmelidir.

Ancak ağır çanta taşımak veya kötü pozisyon-duruş omurganın aşırı yük alması nedeniyle yıpranmasına ve bel ve sırt ağrısına neden olabilir. Bu çocuklar erişkin yaşlarda daha sık bel ağrısı, bel fıtığı gibi problemlerle karşılaşabilir. Bu nedenle ağır çantalar ve kötü duruştan sakınılmalıdır.

Çocukların büyük çoğunluğunda, ebeveynlerin gözlediği kamburluk, postürel deformite dediğimiz kötü duruşa bağlı hafif kamburluktur. Kas gücü ve fizik kondisyonun artırılması ile giderilebilir.

Yapısal kamburluk o kişinin fizyolojik ayakta duruşta dahi 55 derecenin üzerinde olan ve çoğu zaman altta yatan bir kemik ve/veya yumuşak doku patolojisine bağlı ortaya çıkan kamburlukdur. Bu kamburluk doğuştan omurga anomalilerine (konjenital kifoz), bazı kemik hastalıklarına (iskelet displazisi, nörofibromatozis vs.), omurga enfeksiyonu (omurga tüberkülozu vs.) veya omurga kırıklarına bağlı omurların hasar görmesine bağlı ve çeşitli sinir-kas hastalıklarına bağlı olabilir. Nedeni bilinmeyen bir şekilde Schuermann hastalığına bağlı olarak da oluşabilir.

Büyümekte olan hastalarda yapısal kamburluğun en sık nedeni Schuermann hastalığı diye tanımlanan ve nedeni bilinmeyen bir etkilenmeye bağlı, omurgaların dikdörtgen şekillerini kaybedip kamalaşmaları ile ortaya çıkan kamburlukdur. Schuermann hastalığı tedavi edilmezse kamburluğun artması ve tehlikeli boyutlara ulaşması ile sonuçlanabilir.

Postürel kamburluğun en önemli sebepleri kötü pozisyonda oturuş ve fizik kondisyon yetersizliğidir. Özellikle günümüz çocukları vakitlerinin büyük çoğunluğunu okul-dersane-bilgisayar üçgeninde geçirmektedir. Çocuklar ne yazık ki hareket etmelerini sağlayan oyunlar veya sportif aktivitelerden uzak durmaktadırlar. Bu yaşam tarzı hem çocuklarımızın vakitlerinin büyük çoğunluğunu kötü oturuş pozisyonunda geçirmesine neden olmakta hem de spor yapamadıkları için kötü fizik kondisyona sahip olmalarına neden olmaktadır. Bu iki kötü alışkanlık ise pozisyonel kamburluğun en önemli sebepleridir.

Postürel kamburluğu önlemek için en başta sebeplerini yok etmek gerekir.

Günümüz çocuklarını okul-dersane-bilgisayar üçgeninden vazgeçirmemiz veya alıkoymamız tabii ki gerçekçi bir yaklaşım değildir. Ancak, bu konu ile ilgili kontrol edebileceğimiz bazı şeyler vardır. Çocuklarımızın çalıştıkları oturma ortamlarını düzenleyebilir, iyi oturma alışkanlıkları geliştirmelerine yardımcı olabilir ve onları daha çok spor yapmaya teşvik edebiliriz.

• Çocukların çalışma masaları ve sandalyelerinin uygun konum, açı, yükseklikte olması
• Monitor ve klavye yüksekliklerini uygun pozisyonlara ayarlanması gerekir.

Çocuklarımızı spora vakit ayırmaları konusunda ikna ve motive etmeniz önemlidir. Spor, çocuğunuzun fizik kondisyonunu, omurgayı dik tutan kasların kuvvetini ve dayanıklılığını arttırarak postürel kamburluğun önüne geçecektir

­

Bir çalışmada dar kanalı olup da başarılı şekilde tedavi edilmiş aşırı kilolu ve şişman hastaların tedavi sonrası kilo verip veremediklerini incelenmiştir. 63 aşırı kilolu hasta ameliyattan sonra ortalama 3 yıl izlenmiştir.

­

Sonuçlar incelendiğinde hastaların %35’i ameliyat öncesi vücut ağırlıklarının %5’inden fazla kilo alırken, %59’u aynı kiloda kalmış ya da ameliyat öncesi ağırlıklarının %5’inden az kilo almışlar. Tüm hastaların ancak %6’sı vücut ağırlıklarının %5inden fazla kilo vermiştir.

Özetle hastaların fonksiyonel aktivitelerinin artması ve ağrılarının iyileşmesi kilo vermelerine yardımcı olmamaktır.

Bu bulgulara göre şişmanlık ayrı bir hastalıktır ve hastaların ağrıları geçince kilo verecekleri düşüncesi doğru değildir. Aşırı şişman hastaların ayrıca obezite tedavisiyle ilgili de danışmanlık ve tedavi alması gerekir.

İyi bir yatak iyi bir uyku sağlayacağı için hasta sabah kendini daha iyi hisseder ve bu da gün boyu ağrının algılanmasını iyi yönde etkileyebilir.

Yatak vücut postürünü eklemlerin istirahat pozisyonunda olduğu ideal pozisyonda tutar ise omurgayı oluşturan eklemlerde aşırı zorlanma olmaz ve ağrı engellenebilir. Vücudun çıkıntılı kısımlarının üzerinde oluşan yatmaya bağlı basınç ne kadar az olursa ve bu çıkıntılı kısımlar ne kadar iyi yastıklanabilirse basınca bağlı ağrı o kadar az olur.

Yatak kişinin içinde rahat dönmesini sağlayan bir yapıda olursa bu işlem sırasında bel bölgesinde olan dönme hareketi daha yumuşak ve zorlamasız olacak ve ağrıya neden olmayacaktır.

Srt yatakların bel ağrısını arttırdığı ve uyku düzenini bozduğu bilinmektedir. Aşırı yumuşak, özellikle yayları yıpranmış eskimiş ve çökmüş yataklar da bel ağrısının tetikleyicileridir.

Ancak eldeki bilimsel veriler tek bir ideal yatak tanımlamasını yapmak için yeterli değildir.

Bugün piyasada birçok örneğine kolayca ulaşılabilen yekpare veya bağımsız yayları bulunan orta sertlikteki yataklar, ve vücut şekline uyan viskoelastik yataklar uygun seçenekler olabilir.

Omurga ameliyatları günümüzde 1 yaşındaki çocuklara bile uygulanabilmektedir. Literatürde 90 yaş üzeri hastalarda omurga ameliyatı sonrası takip sonuçlarını yayınlayan makaleler de mevcuttur!

Yani omurga ameliyatı için önemli olan hastanın yaşı değil hangi hastada, hangi hastalıkta hangi yöntem veya yöntemlerin kullanıldığıdır.

Omurgaya arkadan bakıldığında düz olmalıdır. Yandan bakıldığında ise düz olmadığını görürüz. Boynumuzda ve belimizde içe doğru, sırtımızda ise dışa doğru kavislenme mevcuttur.  

Arkadan bakıldığında:

• Omuz seviye farklılığı. Bir omzun diğerine göre daha yüksek olması
• Bel asimetrisi. Bir tarafın diğer tarafa göre daha dolgun gözükmesi
• Gövde kayması
• Sırtın bir tarafındaki hump görüntüsü. Öne eğilince belirginleşir.

Detay için tıklayınız.