Dik dur demek yerine bunları yapın
Prof. Dr. Ahmet Alanay, çocuklarda kamburluğu önlemenin püf noktalarını anlattı
Çocuklar hem anne-babalarından hem de öğretmenlerinden sık sık şu uyarıyı alır: Dik dur! Ancak hiçbir işe yaramayan bu uyarı tam tersi bir etkiyle çocukta inat duygusu yaratabilir ve ciddi gerginliklere neden olabilir. Peki çocuğumuzun dik durması için neler yapmalıyız?
KAMBURLUĞUN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN
Halk arasında ‘kamburluk' olarak bilinen “kifoz”, omurganın öne doğru eğrilmesi olarak tanımlanıyor. Kifozun “fizyolojik” olarak kabul edilen ölçüsel bir sınırı var: 20 -55 derece arasında kamburluk normal sınırlar içinde kabul ediliyor. Bu değerlerin aşılması durumu ise ‘aşırı kifoz', bir başka deyişle ‘kamburluk' olarak tanımlanıyor. Kifoz iki tipe ayrılıyor; kötü duruşa bağlı (postürel) kifoz ile yapısal kifoz. Ayakta dururken 35 derece kifozu olan bir çocuğun kötü duruşa bağlı olarak kamburluğunun, örneğin 55 dereceye çıkması ‘kötü duruşa bağlı' kifoz olarak tanımlanıyor. Bu durum, ailelerin çocuklarında gördükleri kamburluk şikayetinin en sık nedeni olarak ortaya çıkıyor. Peki “Kötü duruşa bağlı kamburluğu önlemek mümkün mü? Nasıl bir yol izlenmesi gerekiyor? Acıbadem Maslak Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Alanay, bu sorulara açıklık getirdi…
KAMBURLUĞUN EN ÖNEMLİ SEBEBİ
Özellikle günümüz çocukları zamanlarının büyük çoğunluğunu okul-dershane-bilgisayar üçgeninde geçiriyor. Bu yaşam tarzı hem zamanlarının büyük çoğunluğunu kötü oturuş pozisyonunda geçirmelerine, hem de spor yapamadıkları için kötü fizik kondisyonuna sahip olmalarına neden oluyor. Bu iki alışkanlık kötü duruşa bağlı kamburluğun en önemli sebeplerini oluşturuyor. Genel olarak suçlanan bir diğer unsur olan ağır okul çantaları ise kamburluğun gerçek sorumlusu olarak görülmüyor.
KENDİLİĞİNDEN GEÇMEZ!
Kamburluk her şeyden önce estetik bir sorun ve çocuğun kendine güvenini azaltıyor. Ama daha önemlisi, kamburluk nedeniyle sürekli olarak stres altında olan omur eklemleri ve yastıkçıkları erken dönemde yıpranıyor ve bunun sonucunda şiddetli sırt ile bel ağrıları ortaya çıkabiliyor. İyi bir egzersiz programı ve eğitimle düzeltilebiliyor.
Kötü duruş alışkanlığının yapısal kifoza neden olduğuna dair bir kanıt yok. Ancak kötü duruş ne olursa olsun bir kifoz nedenidir ve önlenmesi gerekiyor. Kötü duruşa bağlı kifozun yapısal kifoza göre farkı ise iyi bir egzersiz programı ve farkındalık ile önlenebilir ve düzeltilebilir olması. Yapısal kifozu ise önlemenin herhangi bir yolu bilinmiyor ve istenildiği zaman kendiliğinden düzeltilemiyor.
KAMBURLUĞU ÖNLEMENİN PÜF NOKTALARI
Ailelerin kifoz konusunda en çok yaptıkları şey, sürekli olarak çocuklarını ‘Dik dur' diye uyarmak. Çocuk, uyarılınca çoğu zaman dik durmaya başlıyor, ancak sonra tekrar kambur pozisyonuna dönüyor. Bu uyarılar hiçbir şekilde işe yaramadığı gibi, aile ile çocuklar arasında bazen ciddi gerginliğe ve inatlaşmaya bile neden oluyor. Oysa kötü duruşa bağlı kamburluğu önlemek için sebeplerinin yok edilmesi gerekiyor.
Günümüz çocuklarını okul-dershane-bilgisayar üçgeninden vazgeçirmek gerçekçi bir yaklaşım değil. Ancak bu konuda ebeveynlerin kontrol edebilecekleri bazı şeyler var. Prof. Dr. Ahmet Alanay, çocuğu kamburluktan korumak için öncelikle oturma alışkanlıklarından başlamak gerektiğini belirterek bunları şöyle sıralıyor:
- Çocuğun çalışma masası ve sandalyesinin uygun konum, açı ve yükseklikte olması sağlanmalı.
- Çocuk otururken sırtını dik tutmalı.
- Oturduğu sandalyenin arkası yüksek olmalı. Otururken arkasını sandalyenin sırtlığına dayamalı.
- Otururken bel bölgesinin çukuru doldurulmalı ve desteklenmeli. Buna göre uygun sandalye seçilmeli ya da sandalyesini bel çukurunu dolduran bir yastıkla takviye etmeli.
- Bacak bacak üstüne atmamalı.
- Bilgisayar karşısında öne doğru eğilmemeli.
- Sandalye oturma yüksekliği gözler ekranın üst hizasına gelecek şekilde ayarlanmalı.
- Omuzlarını sabit pozisyonda tutmalı. Öne veya yukarıya doğru kasmamalı.
- Her 60 dakikada bir kalkıp dolaşmalı ve kaslarını gerdirmeli.